MEZHEPLER(3)

SELEFİYYE

Kur'an ve Hadis?i, olduğu gibi kabul edip,

yoruma başvurmayan, Ehl-i Sünnet?e,

Selefiyye denmiştir.

Mensupları Hz. Peygamber ve Sahabenin,

takip ettiği yolu, olduğu gibi izlerler.

****

Tâbiîn imamları, önde gelen fakihler ve muhaddisler,

Selefiyye içinde kabul edilirler.

Hicrî dördüncü yüzyılda,

Eş'arî ve Maturidî tarafından,

?Ehl-i Sünnet Kelâm ilmi? kuruluncaya kadar,

?yasamış olan, bütün Ehl-i Sünnet âlimleri?,

Selefin görüşlerini paylaşmışlardı.

****

Selefiyye, bir mezhep olarak,

hicri IV. yüzyılda ortaya çıkmıştı.

Hanbelî mezhebi mensupları tarafından,

ortaya atılıp savunulmuş,

bir görüşü de ifade eder.

****

Selefiyye, Selefin akidesini canlandırmaya çalışmıştır.

Söz konusu mezhep,

VII. hicrî asırda kuvvetlenmiş,

özellikle İbni Teymiye tarafından,

yeni fikirler ilave edilmiştir.

****

Kur?an ve hadise,kesin olarak bağlılığı,

 kendilerine gaye edinmiş,tartışmayı gerektirecek,

çözümü zor olan meseleler ile uğraşmamışlardı.

Âyetlerde ve Sünnette bulunan her şeye,

teslimiyetle iman etmişler, yoruma gitmemişlerdi.

****

Selefiyye, İslâm'a,

(Yunan düsüncesinin tesiriyle),

sokulduğunu kabul ettikleri,

mantık ve akıl metodlarını

Sahabe ve Tâbiînin,

bunları kullanmadığını,

ileri sürerek benimsemediler.

Bu sebeple,

Mutezile ve diğer mezheplerin aksine,

akıl yürütme metodunu kullanmayıp;

sadece Kur'an ve Sünnetten hareketle,

doğruları tespit etmenin gerekliliğini savunmuşlardı.

Bu sebeple, Allah'ın sıfat ve fiillerini,

mecazi manasına bakmaksızın,

olduğu gibi kabul eder,

yoruma gerek duymazlardı.

Sadece kendi takip ettikleri yolun,

Kur'an yolu olduğunu kabul ederlerdi.

****

Onlara göre Kur'an'da,

İslâm?a ve Allah'ın yoluna,

davetin metodu gösterilmiştir:

[Rabbinin yoluna hikmetle

ve güzel öğütle davet et.

Onlarla, en güzel tarz hangisi ise,

onunla mücadele et" (Nahl, 16/125).]

Görüldügü gibi,

âyette, irşad için;

hikmet,

güzel ögüt,

ve cedel,

olmak üzere üç derece bulunmaktadır.

****

Hikmet; düşüncede ve fiilde,

hakikate ulaşmak demek olup,

hakkı arayan iyi niyetli kimselere uygulanır.

Doğruyu kabul eden,

fakat nefsinin arzularına uyanlara,

güzel nasihat,

bunlara sahip olmayanlara,

cedel metodu uygulanır.

****

Mu'tezilenin, aklî yorum ve izahlarına,

karşı çıkan ve özellikle,

nass'daki farklı yoruma müsait,

ifadelerin yorumuna,

şiddetle muhalefet eden,

Selef âlimlerinin akaid sistemlerini,

şu yedi temel prensip karakterize etmektedir:

1-Takdis:

Cenab-ı Allah'ı şanına,

uygun düşmeyen şeylerden tenzih etmek.

2- Tasdik:

Kur'an ve hadislerde,

Allah'ın isim ve sıfatları hakkında,

kullanılan ifadelere sadık kalmak,

yani Allah'ı bizzat kendisinin

ve peygamberinin tanıttığı gibi bilip,

tasdik etmek.

3- Aczini itiraf etmek:

 Bilhassa Kur?an ve hadiste geçen ifadeler konusunda,

 yorum yapmadan, aczini kabul etmek.

4- Susmak:

 Yine Kur?an ve Hadiste geçen ifadeleri anlamayanların,

 bunlar hakkında soru sormayıp susmaları.

5- Uzak tutma:

İfadeler üzerinde, yorumdan kendini alıkoymak.

6- Keff: Yorum isteyen hususlarla,

 zihnen bile meşgul olmamak.

7- Ma'rifet ehline teslim:

 Yoruma muhtaç konuları bilmesi mümkün olan,

Hz. Peygamber,Sahabe, evliya ve mütehassis âlimlerin söylediklerini,

kabul ve tasdik etmek

****

Son derece muhafazakâr bir özellik gösteren,

Selefiye akidesi, halk tabakası (avam) için,

en sade ve güvenilir bir yol olarak kabul edilmiştir.

****

Ancak çeşitli felsefe ve kültürleri tanımış olanlar için,

Selefin bu metodu yeterli görülmemiş;

bunlar için ?Ehl-i Sünnet kelamcılarının metodu?,

daha uygun bir yol olarak gösterilmiştir.