Tavuk Pazarı?ndan Beyaz Et Festivali?ne?

Tavuğun sofralarımızda önemli bir yeri vardı bir zamanlar? Çünkü tavuğa ?ulaşmak? bugün ki kadar kolay değildi. Eskiden köylüler için pek problem yoktu ama şehirliler her an tavuk bulamazlardı. Tavuk bir bakıma ?ağır misafir? yemeği de idi o zamanlar... Gelen misafire köyde veya şehirde hemen tavuk kesilirdi. Tavuk kesmek misafire âdeta ?itibar? gösterme işareti gibi idi.

Bizim beyaz et bakımından pek sıkıntımız yoktu küçükken... Çocukluğumuzun geçtiği Mengen de, Seben de hep küçük bir tavuk kümesimiz oldu. 20 yıl oturduğumuz Akpınar Mahallesi Çarıkçıoğlu sokaktaki evimizin arka bahçesinde de bir kümesimiz vardı. Her yıl mevsiminde 15- 20 civci alır, bunları evin içinde talaş sobasının yanında ki bir kutuda kanatlanıncaya kadar büyütür, daha sonra kümese indirirdik. Yumurta ve beyaz et ihtiyacımızı buradan temin ederdik. Bizim evde tavuk genellikle haşlanırdı. Suyuna pilav pişirilir, eti de söğüş olarak pilavın üzerine didiklenir, öyle yenirdi.

Bizim gibi kümesi olmayan şehirli Bolulular ise Bolu Pazarı gününü (Pazartesi) beklerler, o gün Tavuk Pazarı?na giderler ve canlı tavuk alırlardı. Tabi ki bu biraz zahmetli bir işti. Eski gazetecilerden rahmetli Vahap Tuncer 26. Ekim 1958 tarihli Yeni Hamle Gazetesi?nde ki ?Tavuk Kasabı? adlı yazısında, geçmiş günlerin sıkıntısını bakın nasıl dile getiriyor;

Benim bildiğim en eski ?Tavuk Pazarı?, Hisar Tepesi?nin güneyinde ki dar bir sokakta idi. Şimdi yıkılan Belediye dükkânlarının üstünde idi bu yol? Bu Tavuk Pazarı daha sonra Fırka Tepesi?nde yıkılan eski Hal Pazarı?nın çıkışına kurulmaya başladı. En son olarak da şimdiki Pazar Yeri?nin bir köşesinde canlı tavuk, hindi, ördek, satılırdı. Kuş gribi vakasından sonra burası da yasaklandı. Artık böyle bir pazar yok! Zira bir ihtiyaç da yok? Şimdi adım baş her yerde tavuk eti bulunuyor. Bulunuyor, bulunuyor ama o eski tavukların tadı bulunamıyor!

Tavuk pazarından nerelere geldi Bolu? Bugün ilimiz beyaz et üretiminde Türkiye?de söz sahibi olan bir il oldu. Türkiye beyaz et üretiminin %35?i bölgemizde yapılıyor. Bu piyasada trilyonluk cirolar gerçekleşiyor. Binlerce kişi sektörden dolaylı veya dolaysız para kazanıyor. Bu sayının da 40 bin kişi civarında olduğu söyleniyor. Sektörün geleceği de çok iyi? İhracat kapısı da iyice açılırsa daha da büyüme imkânı var.

Peki sektöre bağlı sorunlar yok mu? Tabi ki var? Bunlar zaten gündemimizi meşgul ediyor. Tavuk gübrelerinin çevreye verdiği zarar ve kümeslerin gelişigüzel yapılmasıyla ortaya çıkan sıkıntı gibi? Bunlar halledilemeyecek problemler de değil? Türkiye?de her türlü kanun var? Burada yetkililere, üreticilere ve entegre tesislere büyük görevler düşüyor. Birlikte hareket ederek bütün bu sorunlar çözülebilir. İlki bu yıl yapılan Beyaz Et Festivali bütün bu sorunların da konuşulduğu bir ortam olabilir. Üniversitemiz de konuya sahip çıkabilir. Ki sahip çıktı da? Geçtiğiz hafta A.İ.B.Ü ?de bir sempozyum da gerçekleştirildi. Burada tavuk gübrelerinin değerlendirilmesi konusu tartışıldı.

Bu konuda Bolu'da ki bir sıkıntı da ?kaçak kümes? meselesi? Bunların elden geçirilerek yasal bir statüye kavuşması için ?kentsel dönüşüm planının? bir an önce yasalaşması gerektiğini söylüyor Bayındırlık İl müdürü?

Sözün Özü?

Beyaz et sektörü Bolu için çok önemli bir sektördür ve Bolu bu sektörden vazgeçemez. Peki öyleyse ne yapacağız? Tavukçuluk dünyada yalnız Bolu'da yapılmıyor. Gidip-görüp inceleyeceğiz? Doğaya zarar vermeyen sistemleri Bolu'da da gerçekleştireceğiz. Kanunlara uymayanlara da asla müsamaha etmeyeceğiz?

Festival mi?

Olsun kardeşim? Ne festivali yaparsak yapalım, yalnız uyduruk olmasın! Bolu'ya biraz hareket gelsin? Bence mahzuru yok!

Bu festivalde Karaçayır?a örnek sanatçı (!) Kadırgalı Aysel de gelmiş. Ben gitmedim?

5?inci yi de bulmuş diyorlar! Yoksa 6.ncı mıydı?

Akşam televoleye bakacağım?

Size de söylerim?

* * *

Geçen hafta Üniversitemizde Bolu Halk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi ile ilgili 3. toplantıya katıldık. Merkez artık kurulma aşamasına gelmiş. Rektörümüz Atilla Kılıç Bey ve Yardımcısı Prof. Dr. Alemdar Yalçın Bey konunun Bolu için önemini tekrar vurguladılar. Alemdar Bey şimdiden ellerinde basıma hazır Bolu ile ilgili 8-10 kitap olduğunu söyledi.

Biz Bolulular Rektörümüzün ve Alemdar Bey?in ?aşkla sarıldıklara? bu meseleye mutlaka bir katkı yapmalıyız. Meselâ yer konusunda? Bu toplantıda konuyla ilgili olarak Mudurnu eski belediye bşk. Mehmet Karakaşoğlu özel idare binasının merkez olarak kullanılabileceğini söyledi. Bu fikir çok destek gördü. Hem araştırma merkezi, hem Bolu kent arşivi ve müzesi olabilecek çok uygun bir yer burası? Konuyla ilgili Bolulular da her an merkeze ulaşabilirler. Ayrıca Üniversite ile irtibat bürosu olarak da işlev yapabilir?

Ben buradan yetkililere ve değerli encümen azalarımıza sesleniyorum?

Geliniz bir kez de ?kültür için? ellerinizi kaldırınız, Bolu'nun bu ?en önemli kültür projesine? katkıda bulununuz?

Biz de sizi alkışlayalım?