Moodys ve önümüzdeki 12 ay değerlendirmeleri

      Moodys ve önümüzdeki 12 ay değerlendirmeleri
      Ekonomide sıkışma piyasada hepimizin içinde yaşayarak hissettiğimiz bir durum. KGF kredileri bir nebze nefes aldırsa da, sektörlere baktığımızda turizm çok geriledi, sanayinin sıkıntıları var, tarım tamamen ithalata döndü en sonda da şu sıra inşaatta sıkıntılar var. Bankacılıkta sıkıntılı, faizler yukarı gelmiş durumda, batıklar ise artarken ileri vadeli beklentilerde çok olumlu değil.

      Borsa ve döviz  ise bir üstte yazdığım satır içerisine ters bir performans sergiliyor, bunda yabancıların göreceli USD bazında çok ucuz kalmış USD/TL kuru ile hisse satın alma iştahının etkisi olduğu gözüküyor.
        Kredi not kurumları ile ilgili her türlü olumlu olumsuz değerlendirmeye saygım olmakla birlikte, neticede bu kurumların notları ülkemize gelen yabancı kaynağın iştahını ve maliyetini belirlemektedir. Hatırlatırım ki Türkiye yatırım yapılabilir ülke notunu kaybetmiştir. Bankalarımız her 100 tl mevduata karşın 140 tl kredi vermiş durumdalar, aradaki fark yabancı kaynakla alınan dış kredilerdir. Moody bu değerlendirmesi yabancı kaynak maliyetimizin artacağını, bunun bankalara yansımasının artan kredi faizleri, kredilerin yenilenmemesi, kimi zaman geri çağrılması ve yeni kredi taleplerin karşılanmasındaki zorluklar olarak kendisini gösterecektir. Bu yaşayacaklarımıza hazırlıklı olmamız, hazırlanmamız gerekmektedir.
       Bir başka teknik bilgide gelişmekte olan beş ülke benzer özellikler göstererek, benzer etkilenmelere maruz kalmaktadır. Bizim dışımızdaki bu ülkelerde olabilecek olumsuz gelişmelerden doğrudan etkilenebileceğimizi de unutmamamız gerekir.
      Bu çerçevede önümüzdeki 12 ay dikkat etmemiz gereken konuları kısaca şu şekilde özetleyebilirim ;

 ·         Banka borçlanmalarımızı mutlaka aşağıya çekecek önlemleri almalıyız.
1.       Fazla atıl gayrimenkulleri hızla elden çıkarmaya bakalım. Her 1000 tl banka kredisinin bize yıllık faiz maliyeti yaklaşık 200 tl dir. Biz bu anlamda her 1000 tl'lık gayrimenkule 200 tl eksiğine kadar hemen satmalıyız.

2.       Müşteri satışlarımızı çok uzun vadelere yapmamalı, satacağız diyerek gereksiz yere ciro artırmamalıyız. Tahsilatı olmayan ve artan her ciro, bize artan banka kredisi yada müşteri alacağı yükü getiriyor. Her ikisinin de bize finansal maliyeti  olduğu gibi karlılığımızı da eritmektedir. Bu sene kontrollü ciro kavramı önem kazanmıştır.
3.       Vadeli satışlarda artan faiz maliyetleri ile birlikte artan yıllık enflasyonu da düşünmeliyiz. % 20 + %15 = % 35 işletme gideri harici bir yük şu an ekonominin üzerindedir.

·         Cost/Income rasyosu yani giderlerimizi de kontrol altında tutmalıyız, giderden tasarruf yapacağız diyerek kalite ve süregiden işlerin aksamasına neden olabilecek tasarruflarda gereksiz fazla tasarruflar kadar zarar vericidir, lütfen bunu da hatırlayalım.
·         Önümüzdeki periyot da yatırım planlarını da çok ciddi incelemeli hesap etmeli ve kararları emniyetli şekilde almalıyız. Kişisel fikrim bu sene genel yapıyı bozacak sabit yatırımlardan ve harcamalardan uzak durmak ve mevcudu sağlıklı götürmek yararlı olacaktır.

·         Her firma kendi iş kolunda ne yapıp yapıp mutlaka ihracata bir kapı açmalı cirosunun bir bölümünü dış ülkede yapmaya gayret etmelidir.
·         Her firmanın kredi borcu olsa da, mutlaka kenarda bir miktar çok acil durumlarda firmanın cesametine göre likit kaynaklara sahip olmasını da bu dönemde öneriyorum. Günlük finansmanla anca gidebilen firmaların, olası küçük de olsa aksamalarda dönme şansları olmayabilir.
·         Her firma çalışanlarında 'key person' çalışması yapmalı, olası sıkıntılı dönemler geçince etkin iş yapabilmek için belirlediği önemli ve etkin çalışanlarını firmada tutmaya özen göstermeli, bu tutumunu iyi çalışanına hissettirmesi yararlı olacaktır.
                                                          Ender Balcı