İçimdeki İrlanda'lı

İçimdeki İrlanda'lı

          Sanırım duymayan kalmadı İrlanda'lı turist meselesini. Adam su alırken buzdolabında şişeyi düşürmüş (artık nasıl düşürdüyse) ve bunu gören dükkân sahibi esnafla başlayan basit tartışma 15-20 kişinin karıştığı sopalı kavgaya dönüşmüştü. Ama öyle böyle bir kavga değil, sanırsın İrlanda – Türkiye milli maçı. Adamın boksör olduğunu tahmin edemezsin tabii ama en azından 130 kg çeken adamdan biraz çekinmek gerekir. Bizim esnaf tarafı adamı yere yıkamadığı için hayıflanıyor, uluslararası medya ise helal olsun bizim boksöre 15-20 kişiyle nasıl başa çıktı diye seviniyordu. Yazılarının sonunda ise bu mu 'Türk misafirperverliği? ” diye soruyordu.
          Bence kültürümüzdeki en değerli şeylerden biri misafirin baş tacı edilmesidir. Şimdilerde pek yok ama eski evlerde misafir odası bulunurdu. Bu misafir odası en güzel mobilyalar ile döşenir ve üstü kapatılarak bir sonraki misafir gelinceye kadar oda kilitli tutulurdu. Evin ahalisi buraya sadece misafir geldiğinde girebilirdi. Bu gelenek misafire verilen değeri gösterir; sen bizim baş tacımızsın, sana çok değer veririz anlamındadır. Misafir ev içinde dokunulmazdır ve ona hürmet edilir. Bu gelenek Anadolu'nun çoğu yerinde halen uygulanmaktadır. Bu geleneğin yansımaları batıda 'Türk misafirperverliği = Turkishhospitality” diye olumlu bir yankı bulmuştur.
        Vurgulanması gereken bir diğer husus da esnaf davranışı sanırım. 2000 yılında Bolu'ya taşındığımızda evimiz için gerekli olan ufak tefek eksiklikleri gidermek için eşimle birlikte çarşıda bir mağazaya girdik. Mağaza sahibine 'acaba şu raftakine bakabilir miyiz?” diye sorduğumda aldığım cevap 'alacaksanız raftan indiririm” oldu. Eğer ben 'bu nasıl esnaflık kendinize dikkat edin” falan deseydim sanırım ilk İrlanda'lı vakası Bolu'da yaşanacaktı; tabii ki bana eli sopasız 1-2esnaf yeterli gelirdi. Hâlbuki bu esnafın duvarında da meşhur 'müşteri velinimetimdir” yani; müşteri 'bana büyük iyiliği dokunan insandır” yazısı asılıydı. Geçen 15 yıl içinde Bolu esnafı da kendini sosyal anlamda çok geliştirdi, artık böyle olumsuz davranan esnaf olduğunu hiç zannetmiyorum.
         İrlanda'lı turist olayı nasıl tatlıya bağlanırdı, esnaf veya turist nasıl alttan alır ve bu iş kavgasız önlenirdi bilmiyorum. Ama insanın karakteri en çok öfkeli iken belli olur. İnsan olan tartışırken bile nezaketini korumalıdır. Ancak 1 kişiye 15 kişinin ellerinde sopalarla kesin linç amacıyla saldırması çoğu insanın yüreğini yaraladı. Bizim sosyal medyada İrlandalı'nın destek bulmasının sebebinin de, çoğu insanın zannettiği gibi 'GEZİ” olayları değil, mağdurun yanında olmalarından dolayı olduğuna inanıyorum. Bir şeyden çok eminim; kafatasının çatladığı sonradan anlaşılan turist yere düşse idi oradan kesin cesedi çıkardı.